Helden

Nijmegen heeft een heus Huis van de Geschiedenis. Mag je ook wel verwachten in de stad die zich profileert als de oudste van het land. Ik loop er na mijn gebruikelijke zaterdagse ochtendkoffiekring even binnen. De titel van de tentoonstelling is “Helden op Sokkels”. Een held is iemand die uitblinkt door moed leert de tentoonstelling mij. En die ontleent die wetenschap weer aan de Dikke van Dale. Ik maak kennis met een hele serie personen die iets van doen hebben met Nijmegen. Het loopt van Claudius Civilis, die waarschijnlijk nooit van Nijmegen gehoord heeft, via Karel de Grote, Petrus Canisius, Stijntje Buijs, het Driemanschap, Joris Ivens, Ien Dales tot Frank Boeijen. En nog tientallen namen daartussen. De tentoonstelling geeft toe dat niet iedere held uitblinkt door moed, maar toch wel degelijk van belang is voor Nijmegen. De stad kan in ieder geval trots zijn op burgers die op de een of andere manier uitblonken. Natuurlijk hoort daar ook de “Grootste Nijmegenaar” de Zalige Titus Brandsma bij en past zelfs Gerard Noodt in dat rijtje. Maar vreemd blijft het dat een van de meest populaire helden iemand is die nooit heeft bestaan. De bezoekers kunnen via plakkertjes bij de diverse helden aangeven hoe aardig  zij die vinden. En de meeste groene plakkertjes staan bij Marieken van Nieumeghen. Dat is toch mooi. De verbeelding aan de macht.
De tentoonstelling geeft ook aan dat heldendom in de loop der eeuwen verschuift. Niet alleen moed telt, maar het uitblinken in iets telt. Van held tot idool. Daarom mag Frank Boeijen ook in de expositie.
Ik heb geen plakkertjes geplakt. Zag ze pas bij het weggaan liggen . Bij wie ik een plakkertje geplakt zou hebben? Misschien wel bij Joris Ivens. Verguisd en toen het tij keerde weer liefdevol omarmd en op zijn kunstzinnige merites beoordeeld. Zo wankel is de heldenstatus. En mijn eigen held, meer een idool, heeft niets met Nijmegen en is ook in meer dan een opzicht een anti-held. Oscar Wilde (Dublin 1854-Parijs 1900). Als hij ooit in Nijmegen geweest zou zijn en nu op de tentoonstelling had gehangen, had ik geen plakkertjes genoeg gehad.