Tijdgeest

Ik kom er steeds meer achter dat de vierdaagse een afspiegeling van de tijdgeest is. Mogelijk worden mijn  bevindingen niet gestaafd door enig wetenschappelijk inzicht, maar ik zie toch een parallel tussen de vierdaagse en de maatschappelijke ontwikkelingen.
De eerste vierdaagse werd gehouden in 1909 als training in wat toen nog  marschvaardigheid en uithoudingsvermogen heette. Het waren onzekere jaren aan de vooravond van WOI. Een getraind leger in goede conditie leek in die wankele tijden geen overbodige luxe.
In 1915 liep voor het eerst een vrouw mee. Zij viel uit, maar in 1919 haalde de eerste vrouw de finish. Het zelfde jaar waarin de initiatiefwet van Marchant tot  instelling van actief kiesrecht voor vrouwen in de Tweede Kamer wordt aangenomen.
In 1946 wordt direct weer de eerste naoorlogse vierdaagse gehouden. Het aantal deelnemers overtreft nog iets het aantal van de laatste vooroorlogse. Misschien wel een teken van de geest van wederopbouw die toen door het land woei in de sfeer van de startende wederopbouw. Ze krijgen ons niet klein, we zullen eens wat laten zien.
In de roerige jaren 80 van de vorige eeuw, als het even lijkt of de verbeelding echt aan de macht is geweest,  de onrust rond kroning van Beatrix en de krakersrellen de tijdgeest beheersen, manifesteert zich de groep “Is het hier oorlog”. Zij zetten zich af tegen het vermeende militaristische vertoon van de vierdaagse. De groep wordt vanwege het niet volgen van de route, -zij weigeren gebruik te maken van de militaire pontonbrug bij Cuijk-, gediskwalificeerd. Toeschouwers gaan met leden van de groep op de vuist en bij de intocht worden ze  onthaald  met boegeroep en afgewend gelaat. De vierdaagse volgt de gepolariseerde tijdgeest.
Nog voor de Berlijnse muur valt nemen er wandelaars uit het Oostblok, met name uit de Russische partnerstad van Nijmegen Pskov deel aan de vierdaagse. Het einde van de Koude Oorlog wordt zichtbaar in de vierdaagse.
En nu is het gezapigheid troef in de maatschappij. Ondanks de crisis, die we voorlopig gelaten over ons heen lijken te laten komen. In de vierdaagse is het kalm en gezellig. De matheid van de tijdgeest wordt gevat in een genoeglijk sportief wandelfeest.
Ik heb het er met Gade over. “Rustige tijdgeest? En Syrië en Egypte dan?”, zegt ze.”Er zijn daar niet voor niets geen vierdaagsen”, antwoord ik, maar weet tegelijkertijd wel dat het een heel zwak argument voor mijn theorie van een in de vierdaagse weerspiegelde tijdgeest is.