Maupas

Honderd jaar geleden begon de Eerste Wereldoorlog. Ooit leerde ik dat als iets 100 jaar of ouder was, dat het dan antiek was. Ik weet niet of dat ook voor wereldoorlogen geldt. Toevalligerwijze heb ik op mijn eigen wijze stil gestaan bij het begin van die oorlog. Na het journaal en vooral de météo te hebben bekeken, zap ik door naar France 3. Daar val ik in de titelrol van een een film ‘Blanche Maupas’. De film is genoemd naar de vrouw van Théophile Maupas. Hij was een korporaal in het 336e regiment infanterie die vocht in de loopgraven in Noord-Frankrijk. Hij en een aantal van zijn mannen weigerden op een gegeven ogenblik een zinloze opofferingsuitval te doen. Zijn meerderen, die besloten dan maar de eigen loopgraven te bombarderen om de eigen soldaten toch maar tot de aanval aan te zetten, vonden dat er een voorbeeld gesteld moest worden. Théophile Maupas en drie van zijn collega-korporaals werden door een krijgsraad te velde ter dood veroordeeld wegens ongehoorzaamheid en binnen 11 uur na hun proces geëxecuteerd. Zijn vrouw Blanche begon een aanvankelijk ongelijke strijd voor eerherstel tegen de machthebbers. De film verhaalt van dit lange proces dat eerst in 1934, na 20 jaar tot eerherstel van Théopile en de zijnen leidde.
De film geeft een wrang beeld van de oorlog. Maar is er wel een niet wrang beeld van een oorlog te geven. Toen, in WO I ging het nog man tegen man, met de bajonet op het geweer. Een oorlog waarin de eigen troepen kanonnenvlees werden en generaals en andere hoge officieren niet leken te malen om een paar honderd eigen gesneuvelde troepen meer of minder. Maupas werd aanvankelijk het begraven worden in gewijde grond ontzegd. Hij was immers niet voor het vaderland, maar door het vaderland gestorven.
De oorlogen van vandaag lijken meer sophisticated. Meer op geavanceerde computerspelletjes. De slachtoffers zijn er niet minder om. Op tv zie ik Israëlische dienstweigeraars. Veroordeeld tot celstraffen. Théophile Maupas is voor niets geëxecuteerd. Als voorbeeld. Als voorbeeld voor wat?