Stilte

Ik heb de troonrede gehoord. Ik heb naar de troonrede geluisterd is te veel gezegd. Het was rampspoed wat ik hoorde. Het ging over zware tijden, een storm, zei minister De Jager later, zal zeker over het land trekken, we weten allen nog niet met welke windkracht. En de Majesteit sprak over het onheil dat alle Nederlanders zal treffen. Ik werd er niet vrolijker van. We worden opgeroepen onafhankelijk te zijn, te genieten van een compacte overheid en voor de rest is het afwachten geblazen. Een visie, die ligt, zei de premier in de achterbak van mijn auto. In mijn achterbak is het meestal een rommeltje. Zal bij hem niet anders zijn. En inderdaad zijn visie is een rommeltje.
Ik heb ook heel erg een woord in de troonrede gemist. Eigenlijk de laatste jaren al. Het woord kunst of cultuur komt er niet in voor. Voor het laatst zei de Koningin er iets over in 2008. Een nogal vreemd zinnetje toen: “De regering wil een bloeiende kunst en cultuur stimuleren…” en vervolgens kondigt zij gratis museumbezoek voor kinderen beneden de 12 jaar aan en een cultuurkaart voor jongeren onder de 18, die inmiddels zijn langste tijd al weer gehad heeft. En daarna is het in de troonredes stil. Geen woord meer over kunst, noch cultuur.
En dat verbaast me van de Majesteit. Zij is zelf toch wezenlijk bestanddeel van het culturele erfgoed, waarop ons land zo trots is. We hebben toch de molens van Kinderdijk, het Koninklijk Concertgebouworkest, het beschermd stadsgezicht van Franeker of een andere historische plaats en dan de Koninklijke Familie met al zijn toeters en bellen. Van het Hoofd daarvan mag je toch verwachten dat zij enig goed woord over heeft voor kunst en cultuur. Dat hoogst persoonlijk in de troonrede frommelt. Zelf is zij een niet onverdienstelijk beeldhouwster en boetseerster, daar verwacht je toch meer van dan een oorverdovende stilte. Of beseft zij dat haar dynastie stervende is en blijft haar niet anders dan, wetende dat dit kabinet de cultuur verdoemd heeft, met Hamlet in zijn laatste minuten hoofdschuddend te zeggen: “the rest is silence.”